Vertrouw die wereld daarbuiten niet

Onverstoorbaar maakten ze de afgelopen drie jaar bijna dagelijks hun rit naar de zwaar bewaakte gevangenis in Johannesburg. In een tijd waarin de wereld zich druk begon te maken over Zuid-Afrika's criminaliteitscijfers met het oog op het WK voetbal in 2010, groeide er in Sectie Medium C een familieband tussen Martin en Anita de Bruijn en bijna vierhonderd langgestraften. De tijd is echter aangebroken om naar huis te gaan.

Het metershoge zwaar bewaakte hek vol bedrading laat aan de verbeelding weinig over. Hier kom je niet zomaar in en je komt er zeker niet zomaar uit. Hoewel, als je Anita of Martin de Bruijn heet, afkomstig uit het Hollandse Brandwijk, dan gaan de dingen soms anders. Het stel heeft in drie jaar tijd niet alleen deuren voor zich zien opengaan, maar ook relaties opgebouwd waarover zelfs gevangenisbewakers zich verbazen.

Martin (41) en Anita (42) de Bruijn kwamen in maart 2005 naar Johannesburg om een aantal jaren van hun leven te dienen, zo zeggen ze zelf. "Na de onverwachte geboorte van ons dochtertje Naema wilden we uit dankbaarheid een aantal jaren van ons leven geven om God ergens anders te dienen", zegt Martin. Uiteindelijk belandden ze via contacten die ze tijdens eerdere reizen hadden gelegd, in de gevangenis van Johannesburg om daar onder langgestraften een trainingsprogramma op te zetten.

Zo goed als het werk van de grond kwam, zo moeilijk was de start van hun verblijf. In tegenstelling tot gedane beloftes bleken er bij aankomst bijvoorbeeld nauwelijks voorbereidingen te zijn getroffen voor het werk in de gevangenis. Martin en Anita besloten daarop zelf trainingen te gaan ontwikkelen. Hun achtergrond als respectievelijk penitentiair inrichtingswerker en sociaal werker, kwam daarbij goed van pas.

Opeens moesten ze nauw met elkaar samenwerken en allerlei gebeurtenissen en tegenslagen maakten het eerste halfjaar niet gemakkelijk. "We kregen met het een na het ander te maken: een auto-ongeluk, twee keer een auto-inbraak, 's nachts mensen om het huis, de wasmachine kapot... relatief kleine dingetjes, maar als je al onder spanning staat, dan weegt het mee", zegt Anita.

Ze begonnen het werk in de gevangenis door contacten te leggen en trainingen te ontwikkelen die nog het meeste lijken op resocialisatieprogramma's, maar dan gefundeerd op christelijke normen en waarden. Zo kunnen de jongens zich onder meer inschrijven voor trainingen in sociale vaardigheden, een cursus naar aanleiding van de Tien Geboden en een expressiecursus.

Gaandeweg kregen ze daarbij hulp van twee Zuid-Afrikaanse artiesten, Gijs en Jaci de Villiers. Die hielpen bij het ontwikkelen en geven van de expressiecursus. "Het was echt fantastisch en heeft mijn ogen geopend voor een andere wereld", zegt Jaci. Het is een karakteristieke opmerking, want het gros van de blanken in Zuid-Afrika heeft geen idee van wat zich achter de gevangenismuren afspeelt, en wil het liever niet weten ook.

Het kost een paar draaihekken voordat de wereld achter die gevangenismuren zichtbaar wordt. Sectie Medium C, verblijf van Zuid-Afrika's langgestraften, heeft lichtgele muren en grijze vloeren verlicht door tl-lampen. Overal zie je jongens en mannen in oranje of grijze overalls. In het 'leslokaal' staan dertig lichthouten banken en aan de muur hangt een preventieposter tegen aids. In de banken zitten tientallen gevangenen: zo'n vijftig overwegend zwarte hoofden.

Lees verder: http://www.nd.nl/Document.aspx?document=nd_artikel&id=106435