Kerend tij in Mozambique

Mozambique, aan de zuidelijke oostkust van Afrika, was lange tijd in de top drie van armste landen in de wereld te vinden. Maar het tij lijkt te keren. En dat is niet dankzij een investering van prinses Máxima en prins Willem Alexander.

Eeuwenlang was Mozambique een Portugese kolonie. Onder invloed van de Portugezen ontwikkelde de huidige hoofdstad Maputo zich tot een van de mooiste steden van Afrika, met een heel eigen mediterraans- Afrikaanse sfeer. En hoewel de tand des tijds en die van de oorlog zichtbaar aan de stad hebben geknaagd, draagt ze nog steeds iets van haar vroegere glorie.

Tandpasta

Schijnbaar onaangetast door die roerige geschiedenis vervolgen de Mozambikanen in de straten hun weg. Van A naar B. Kopend en verkopend. Achter tafeltjes met torentjes van koopwaar, op de grond wakend over twintig paar uitgestalde schoenen, of gewoon bij een doos met vijftig tubes tandpasta.

De stad ruist, bruist, leeft. Alsof ze wil illustreren dat het het land goed gaat. En volgens de statistieken en rapporten is dat ook zo. Vergeleken met acht jaar geleden leven Mozambikanen langer, sterven er minder kinderen onder de vijf jaar, zijn er minder kinderen ondervoed, overlijden minder moeders tijdens de bevalling, kunnen meer mensen lezen en schrijven en hebben meer mensen toegang tot communicatiemiddelen als telefoon en internet.

Paolo, een Mozambikaan die voor zijn werk veel door het land reist, bevestigt dat beeld. Hij vertelt dat de huidige president, Armando Guebuza, goed werk doet. Hij heeft onder meer de corruptie aan de kaak gesteld en een aantal ambtenaren, en zelfs een paar van zijn ministers, ontslagen vanwege hun mogelijke betrokkenheid bij corruptieschandalen.

Wat Guebuza ook heeft gedaan, is meer decentraliseren van macht en budgetten geven aan de districten. Mogelijk dat mede hierdoor op het eiland Idugu, voor de kust van het stadje Pebane, de laatste twee jaar ontwikkeling plaatsvindt. Toen Edith, werkend voor Jeugd met een Opdracht, dit eiland in 2005 bezocht was er niets, vertelt ze. ,,Er wonen vijftienduizend mensen, maar er was geen school, geen kliniek, geen schoon drinkwater, geen handel. Niets. De lokale overheid wist niet eens van het bestaan van deze mensen.’’ Maar nu is er een schoolgebouw, zijn er onderwijzers, is er een put voor schoon drinkwater en sinds een paar maanden ook een gezondheidspost met een verpleegkundige. Voor geen groot deel dankzij actie van de overheid.

Corruptie

Het zijn dus niet alleen cijfers. Aan de grond lijken dingen zich werkelijk ten goede te keren voor dit Afrikaanse land. Tragisch is wel dat met de groei in welvaart ook de corruptie toeneemt. In het jaarlijkse overzicht van Transparancy International steeg Mozambique op de corruptieladder van plaats 81 (2000) naar plaats 111 (2007).

Zijn de Nederlanders scherp in hun kritiek op ‘onverantwoorde uitgaven’ van prins Willem Alexander en prinses Máxima in de bouw van hun vakantiehuis, in Mozambique werkt het anders. In het bouwproject op Machangulo Peninsula, waar de Oranjes hun zomerverblijf hebben gepland, zouden ook verschillende hooggeplaatste ambtenaren en lokale ‘chiefs’ een huis toegewezen hebben gekregen. Omkoping? Of een kwestie van ‘zo doen we dat hier altijd’?

(ND 010908)